West-Vlaan­deren neemt de lead voor de ont­man­tel­ing van off­shore windmolens

De ministerraad besliste op 9 juni om steun toe te kennen aan 21 projecten die zich bezighouden met onderzoek en ontwikkeling op het gebied van de energietransitie. Eén van die projecten is OWiDEx (Offshore Wind Decommissioning Expertise Centrum). Hiermee willen we het voortouw nemen om een uniek expertisecentrum voor de ontmanteling van windmolens uit de grond te stampen.

Einde levensduur eerste generatie windmolens

België behoort tot de wereldtop op vlak van installatie en onderhoud van offshore windparken. Momenteel zijn er 399 windmolens geïnstalleerd in de Belgische zone van de Noordzee. De installatie van offshore windmolenparken wereldwijd neemt toe om meer hernieuwbare energie te genereren. Maar ook het debat om deze infrastructuur zo ecologisch en duurzaam mogelijk te ontmantelen, wakkert aan. De gemiddelde levensduur van een offshore windturbine is 25 jaar. De ontmanteling van de eerste generatie windmolens komt in zicht.

Versnipperde expertise

De verworven kennis voor het ontmantelen van offshore windmolens is vaak versnipperd over verschillende experts met elk hun eigen specialisatie. Er is ook nood aan een duurzame ontmantelingsstrategie die de milieueffecten minimaliseert en de kansen op hergebruik en recycling maximaliseert. Door op een verantwoorde manier te ontmantelen en te recycleren, verminderen we de afvalstromen en bevorderen we de circulaire economie. Bovendien draagt het hergebruik van materialen uit ontmantelde windmolens bij aan de kosteneffectiviteit van toekomstige windmolenparken en verminderen we de afhankelijkheid van nieuwe grondstoffen.

Extended reality

De voorbije maanden bouwden we al heel wat ervaring op als projectpartner in het Europees project DecomTools. We werkten logistieke businessmodellen uit, brachten juridische kwesties in kaart en maakten rekenmodellen op. Met het project OWiDEx willen we nog een stap verder zetten en een kennis- en expertisecentrum voor deze specifieke activiteit oprichten. Samen met projectpartners Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN), UGent, VUB, Sirris, OVAM en Parkwind zullen we diverse ontmantelingsscenario’s in kaart brengen, beleidsadviezen formuleren, nieuwe businessmodellen uitwerken en alle parameters zoals kosten, tijd en emissies berekenen. We trekken hiervoor voluit de kaart van extended reality om deze belangrijke beslissingen op een efficiënte en tastbare manier te kunnen nemen.

90% recycleerbaar

Momenteel gaat men ervan uit dat 85 tot 90% van een offshore windmolen recycleerbaar is. Dit zijn voornamelijk de metalen componenten zoals de toren en de generator. Ook een deel van elektronische componenten kunnen hergebruikt worden. Grootste uitdaging is de verwerking van de wieken die uit composiet bestaan, dit is materiaal dat uit verschillende stoffen is samengesteld. Verschillende technologieën worden uitgetest om deze rotorbladen efficiënter te recycleren. Ook wieken die wel recycleerbaar zijn, maakten ondertussen al hun intrede op de markt.

Nieuwe kansen en opportuniteiten

Het is belangrijk dat bedrijven, alsook het beleid goed voorbereid zijn op de ontmanteling van de windmolenparken op zee. Een debat via diverse werkgroepen is nodig om tot een gedragen visie te komen. Het ontmantelingsverhaal brengt niet alleen uitdagingen, maar ook nieuwe kansen met zich mee. Als kustprovincie dragen we de verantwoordelijkheid om het pionierswerk voor de ontmanteling van windparken aan te pakken. Ons uiteindelijke doel is om een strategie te ontwikkelen die breed wordt gedragen en duurzaamheid in de windenergie-industrie bevordert.